Begrippen en afbeeldingen

Lichen sclerosus (LS), soms ook lichen sclerosus et atrophicans (LSEA of LSA) genoemd, is een huidziekte, waarbij de huid plaatselijk elasticiteit verliest en wittig verkleurt. Lichen sclerosus geeft klachten van chronische pijn, jeuk en branderigheid aan de vulva (vulvodynie). De aandoening komt voor bij beide geslachten en op iedere leeftijd, maar het lijkt erop dat oudere vrouwen het vaakst getroffen worden. Het betreft vooral de huid van de genitaliën, die daardoor kunnen vergroeien, maar de aandoening kan ook elders op de huid voorkomen.

Genitale wratten of condylomen of condylomata acuminata zijn een seksueel overdraagbare aandoening die gekenmerkt wordt door wratvorming op de huid rond de geslachtsorganen en/of de anus. Genitale wratten worden veroorzaakt door typen van het Humaan papillomavirus (HPV). Andere typen veroorzaken wratten op de (gewone) huid of afwijkingen aan de baarmoederhals. Door sommige varianten van dit virus wordt soms op den duur baarmoederhalskanker veroorzaakt (vooral typen 16 en 18). HPV heeft >100 typen, slechts enkele veroorzaken genitale wratten, vooral 6 en 11.

Genitale wratten of condylomen of condylomata acuminata zijn een seksueel overdraagbare aandoening die gekenmerkt wordt door wratvorming op de huid rond de geslachtsorganen en/of de anus. Genitale wratten worden veroorzaakt door typen van het Humaan papillomavirus (HPV). Andere typen veroorzaken wratten op de (gewone) huid of afwijkingen aan de baarmoederhals. Door sommige varianten van dit virus wordt soms op den duur baarmoederhalskanker veroorzaakt (vooral typen 16 en 18). HPV heeft >100 typen, slechts enkele veroorzaken genitale wratten, vooral 6 en 11.

Schurft (scabiës; Lat. scabies) is een huidafwijking die wordt veroorzaakt door de schurftmijt (Sarcoptes scabiei). Deze minder dan 0,5 mm grote mijt graaft gangen in de huid. Daar vindt bevruchting plaats, waarna de nakomelingen de gangenstelsels verder uitbouwen. De jeuk ontstaat bij nog niet eerder besmette personen pas na een paar weken, door een allergische reactie op de mijt en de uitwerpselen daarvan.

De schaamluis (Pthirus pubis) is een ongevleugeld, zeer klein insect uit de familie Pediculidae en is vooral bekend door de parasiterende levenswijze op de mens. Een andere naam voor schaamluis is platje.Omdat de schaamluis zich vooral verspreidt door lichamelijk contact, wordt de luis als geslachtsziekte gezien. Er zijn echter meer oorzaken tot besmetting, dus dat hij uitsluitend als een geslachtsziekte gezien moet worden is reeds achterhaald. Het enige symptoom is jeuk, die echter tot ontstekingen kan leiden als men teveel krabt; de luis zelf veroorzaakt geen infecties.

Hepatitis B is een leverontsteking die wordt veroorzaakt door het hepatitis B-virus dat behoort tot de familie van de zogenaamde Hepadnaviridae. Hepadna-virussen hebben een sterke voorkeur om zich te nestelen in levercellen, maar zeer kleine hoeveelheden van deze virussen kunnen ook worden aangetoond in bijvoorbeeld de nieren en de alvleesklier. In organen anders dan de lever veroorzaakt het hepatitis B-virus echter geen schade. De levercelschade wordt overigens toegebracht door het afweersysteem, niet door het virus.

Hepatitis C is een virale leverontsteking die niet zeer zeldzaam is. Hoewel het in Nederland nog geen zeer hoge aantallen betreft, zijn ca 60.000 mensen ermee besmet, velen daarvan zonder het te weten. Pas recent is behandeling mogelijk. Deze vorm van hepatitis is pas eind jaren tachtig ontdekt; tot dan toe werd deze aangeduid als 'Hepatitis non A non B'. Besmetting trad op dat moment meestal op door bloedtransfusies. Wereldwijd zijn ca 250-300 miljoen mensen geïnfecteerd. In Nederland zijn HIV seropositieve mannen een extra risicogroep.

Ulcus molle, chancroïd of zachte sjanker is een seksueel overdraagbare aandoening die vooral in tropische landen voorkomt. Het veroorzaakt een pijnlijke zweer op de penis of op de vagina. Andere benamingen voor deze soa zijn weke sjanker en venerische zweer. Ulcus molle wordt veroorzaakt door de bacterie Haemophilus ducreyi. Ulcus molle is een risicofactor voor daadwerkelijke besmetting met het hiv als de patiënt in aanraking komt met het virus. Behandeling van Ulcus molle vindt plaats met een antibioticum in injectievorm zoals erytromycine of ceftraxion.

Hiv is een virus, de volledige naam is Human immunodeficiency virus (menselijk immuundeficiëntievirus). Het is een snel muterend retrovirus, en verantwoordelijk voor het syndroom aids (acquired immuno-deficiency syndrome - verworven immunodeficiëntiesyndroom).Hiv veroorzaakt aids doordat het de CD4+ T-cellen aanvalt en vernietigt. Dit is een groep van lymfocyten (speciale witte bloedcellen) die normaal gesproken het immuunsysteem coördineert in het geval van een infectie.

Aids of verworven immunodeficiëntiesyndroom (afgeleid van de Engelse naam acquired immune deficiency syndrome of acquired immunodeficiency syndrome) is een ziektebeeld dat wordt veroorzaakt door het retrovirus hiv.